Erhan Erkut

Okuyacağınız bu metin, Charles E. Eesley ve William F. Miller tarafından kaleme alınan Stanford University’s Economic Impact via Innovation and Entrepreneurship[1] (Stanford Üniversitesi’nin Yenilikçilik ve Girişimcilik Sayesinde Yarattığı Ekonomik Etki) adlı çalışmanın Yönetici Özeti’dir ve Özyeğin Üniversitesi tarafından Charles E. Eesley’ın izniyle Türkçe’ye tercüme edilmiştir.

Stanford Üniversitesi

 

Stanford Üniversitesi’nin Yenilikçilik ve Girişimcilik Sayesinde Yarattığı Ekonomik Etki

Ekim 2012

Charles E. Eesley, Yardımcı Doçent, Yönetim Bilimleri & Mühendislik, ve Morgenthaler Araştırma Ödülü’nün Sahibi, Mühendislik Fakültesi, Stanford Üniversitesi

William F. Miller, Emeritus Profesör, Herbert Hoover Kamu Yönetimi ve Özel Yönetim Kürsüsü; Bilgisayar Mühendisliği Emeritus Profesörü ve eski Rektör Yardımcısı, Stanford Üniversitesi ve SPRIE Fakülte Eş-Direktörü,

YÖNETİCİ ÖZETİ

Stanford Üniversitesi, girişimcilik ve teknolojik yenilikler alanında köklü bir geçmişe sahiptir. Neredeyse bir aşırı aşkın bir süredir, yeni fikirler üreten, girişimciler yetiştiren ve geliştirdiği çığır açıcı teknolojilerle Silikon Vadisi’nin doğuşuna ve sürekli kendini yenilemesine katkıda bulunan üniversite, aynı zamanda küresel ekonomiye de katkılar sağlamıştır.

Stanford mezunları, Google, Nike, Cisco, Hewlett-Packard, Charles Schwab, Yahoo!, Gap, VMware, IDEO, Netflix ve Tesla gibi dünyanın en tanınmış şirketlerinden bazıları da dahil olmak üzere , binlerce şirket kurmuş, ya da bu şirketlerin bugünlere gelmesinde ve yönetiminde söz sahibi olmuştur. Sosyal yenilikçilik alanında ise, Standford topluluğu, kurulduğu günden bu yana, Kiva, Özel Olimpiyatlar ve Acumen Fund gibi saygın kuruluşlar da dahil olmak üzere kâr amacı gütmeyen binlerce kuruluş yaratmıştır.

Bu rapor, üniversitenin girişimcilik faaliyetleri aracılığıyla yarattığı ekonomik etkiyi değerlendirebilmek için 2011 yılında Stanford mezunları, öğretim üyeleri ve seçilen idari çalışanlar arasında gerçekleştirilmiş, geniş kapsamlı ve sistematik bir anketten toplanan verilere dayanılarak hazırlanmıştır. Rapor, Stanford’ın girişimciliği destekleme konusunda oynadığı rolü açıkça ortaya koymakta, Stanford ortamının, yaratıcılığı ve girişimciliği nasıl teşvik ettiğini tartışmakta ve girişimcilik ekosistemi oluşturma konusundaki en iyi uygulamaları ayrıntılarıyla açıklamaktadır.

2011 yılında Sequoia Capital adlı girişim sermayesi şirketinin sponsorluğunda gerçekleştirilen anket sonucunda hazırlanan rapora göre, kökenleri Stanford’a uzanan ve hâlâ faaliyetini sürdürmekte olan 39,900 şirket olduğu tahmin edilmektedir. Bu şirketler toplu olarak bağımsız bir ulus oluşturmuş olsaydı, bu ulusun, dünyanın en büyük 10. ekonomisi olabileceği öngörülmektedir. Anket sonuçlarına bakıldığında, bu şirketlerin yaklaşık 5,4 milyon kişiye istihdam sağladığı ve dünya genelinde yılda 2,7 trilyon Dolar gelir ürettiği tahmin edilmektedir.

Anketten çıkan diğer birkaç önemli bulgu ise şöyledir:

• Ankete katılanların %29’u bugüne kadar bir girişimci olarak (kâr amacı güden veya gütmeyen) en az bir kuruluş kurduğunu belirtmiştir.
  
• Mezunların %32’si kariyerlerinin belli bir döneminde yeni kurulan bir şirketin yatırımcısı, ilk çalışanı veya yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptıklarını belirtmiştir. Ankete katılan öğretim üyelerinin %25’i ise (ki bazıları aynı zamanda Stanford mezunudur) kariyerlerinin belli bir döneminde küçük ya da büyük çaplı bir şirket kurduklarını ifade etmiştir.
  
• Ankete katılanlar arasında son on yıl içinde girişimci olmaya karar verenlerin %55’i Stanford’ı girişimciliği destekleyen ortamı nedeniyle seçtiğini dile getirmiştir.
  

Stanford Yenilikçilik (İnnovasyon) Anketi, 1930’lardan bugüne kadar Stanford’tan mezun olup halen hayatta olan toplam 191.332 mezunun 143.482’sine gönderildi. Stanford’un yedi fakültesini de nispi olarak temsil eden 27.783 kişi ankete yanıt verirken, anketin genel yanıtlanma oranı %19’u buldu. Buna ek olarak, toplamda 1903 öğretim üyesine gönderilen ankete, 1134 öğretim üyesi yanıt verdi ve anketin öğretim üyeleri arasındaki yanıtlanma oranı % 59,6’ya ulaştı. Ancak ne yazık ki, Stanford mezunları tarafından kurulan en büyük şirketlerden bazılarının – HP, Cisco, Google ve diğerlerinin- kurucuları ankete yanıt veremediği için, yukarıda ve raporun genelinde belirtilen rakamlar son derece ihtiyatlı rakamlar olup Stanford’un yarattığı girişimcilik etkisini tam anlamıyla yansıtmamaktadır.

BÖLGESEL VE YEREL ETKİ

Stanford mezunları, üniversite, Körfez Bölgesi ve eyalet ile hâlâ yakın ilişki içindedir. Mezunlar, işe alım, ders verme, ortak araştırmalar ve mevcut öğrenciler için akademik danışmanlık gibi çeşitli nedenlerle kampüse geri dönmektedir. Stanford mezunlarının yüzde 40’ı kurdukları bağlantılar aracılığıyla iş bulmaktadır. Silikon Vadisi’nin en yenilikçi şirketlerinin başında bulunan iş kadınları ve iş adamları ise, düzenli olarak gerçekleştirdikleri kampüs ziyaretlerinde gerek çeşitli ders vererek, gerek öğretim üyeleriyle çeşitli işbirlikleri gerçekleştirerek gerekse sınıfları dolduran geleceğin girişimcileri ile fikir paylaşımında bulunarak Stanford topluluğu ile sürekli etkileşim halinde kalmaktadır.

Ankete göre:

• Mezunlar tarafından kurulmuş yaklaşık 18.000 firmanın merkezi California’da bulunmaktadır. 3 milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan bu şirketlerin dünya genelindeki satış rakamları 1,27 trilyon Dolar’a ulaşmaktadır.
  
• 1990’dan sonra mezun olanlar arasında ankete yanıt verenlerin yüzde 25’i, şirketlerini üniversitenin yaklaşık 30 km etrafındaki alan içerisinde kurmuştur. (Şirketlerini Silikon Vadisi’nde kurmuş olan mühendislerin oranı ise yüzde 31’dir). Şirket sahibi olan tüm mezunlara bakıldığında ise, %39’unun şirketlerini Stanford’ın 95 km çevresinde kurduğu görülmektedir –Diğer bir deyişle, bu şirketler, Stanford’a arabayla yaklaşık bir saat uzaklıktadır.
  
• ABD dışından gelip Stanford’dan mezun olan öğrencilerin yüzde 15’i (2600) Körfez Bölgesi’nde kalmış ve bölgenin sağlam altyapısına ve girişimcilik ruhuna katkılarda bulunmuşlardır. [1984 yılından beri, Stanford mezunlarının yaklaşık yüzde 44’ü (17.265) ABD dışından gelmektedir. Bu oran 2010 yılında yüzde 56’ya yükselmiştir.]
  
  
  

STANFORD’IN YAKLAŞIMI

Stanford, girişimcilik ekosistemini nasıl yaratıyor? Bölümleri ne olursa olsun, Stanford’daki bütün öğrenciler sosyal bilimler bağlamında sağlam bir eğitim alarak, geleceğin yenilikçi liderleri olmak için kendilerine gereken engin bir dünya görüşü kazanırlar. Üniversite, farklı disiplinler ve fakülteler arasında ağ kurmayı ve işbirliğini teşvik eder, fikirlerin test edilmesi için fırsatlar sunar ve öğrencilerin ürettikleri fikirleri araştırmasına ve prototiplerini geliştirmesine destek olur.

Buna ek olarak, Stanford, yıllardır girişimcileri destekleyip geliştirmek için özel olarak tasarlanmış eğitimler de sunmaktadır. Üniversite, II. Dünya Savaşı’ndan sonra kayıtlarının artmasıyla birlikte, küçük işletmeler ve girişimciliğe yönelik dersler de sunmaya başlamıştır. Bugün, üniversite, geleceğin girişimcilerini eğitmek ve desteklemek için onlarca ders ve program sunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• LaunchPad: Mühendislik Fakültesi’ne bağlı Hasso Platner Tasarım Enstitüsü (daha çok “d.school” olarak bilinir) tarafından ürün tasarımı ve ürün geliştirme üzerine sunulan bu 10 haftalık derste, öğrencilerden oluşan çalışma grupları, bir ürün veya hizmetin tasarlanması, prototipinin geliştirilmesi, üretiminin gerçekleştirilmesi, pazarlanması, dağıtımı ve satışı üzerinde çalışma fırsatı bulurlar.
  
• Creating a Startup (Yeni Bir Şirket Yaratma): İşletme Enstitüsü tarafından sunulan 2 modüllük bu ders, Stanford Üniversitesi’nin öğretim üyeleri ile Silikon Vadisi’nden seri girişimciler ve yerel girişim sermayesi şirketlerinin temsilcileri tarafından ortaklaşa verilir.
  
• The Spirit of Entrepreneurship (Girişimcilik Ruhu): Mühendislik Fakültesi tarafından lisans ve lisansüstü öğrencilerine verilen bu ders, Girişimcilikte Düşünce Liderleri seminerlerinden oluşur; ve çeşitli konuk konuşmacıların katılımıyla girişimlerin başarılı olmasını sağlayan iş modelleri ve girişim finansmanı gibi konular tartışılır.
  
• iPhone Application Development (Iphone Uygulaması Geliştirme): 10 haftalık bu ders Apple mühendisleri tarafından verilmektedir. Stanford’da alınabileceği gibi iTunesU üzerinden de ücretsiz olarak indirilebilen ders (notlar, krediler ve öğretim üyelerine erişim, yalnızca Stanford öğrencileri için geçerlidir), büyük bir popülerlik kazanmıştır. Derste verilen ödevler sonucunda ortaya çıkan uygulamaların çoğu şu an Apple’ın App Store’unda satışa sunulmaktadır.
  

Gerek İşletme Enstitüsü gerekse Mühendislik Fakültesi, girişimcilik müfredatına sahiptir. İşletme fakültesi, girişimcilik müfredatını, bünyesinde yer alan Girişimcilik Çalışmaları Merkezi (CES) ve Stanford Girişim Stüdyosu aracılığıyla sunmaktadır. Stanford Girişim Stüdyosu, öğrencilerin yeni girişimleri inceleyebildiği ve girişimcilik becerilerini değerlendirebildiği bir çalışma alanı olarak hizmet vermektedir. Mühendislik Fakültesi tarafından verilen dersler ise, Stanford Teknolojik Girişimler Programı (STVP), Hasso Plattner Tasarım Enstitüsü ve diğer kuruluşlar tarafından sunulmaktadır. Bütün bu programlar, üniversite genelindeki bütün öğrencilere açıktır.

Stanford, girişimcilik eğitiminde, en yeni kuramları ve gerçek dünyadaki uygulamalar ile harmanlama yaklaşımını benimsemiştir. Dersler, Stanford’ın kadrolu öğretim üyeleri tarafından verilebileceği gibi, öğrenciler ile kendi deneyimlerini ve görüşlerini paylaşan, hatta onlara önemli yatırımcıları tanıtan, şirket kurma konusunda uzman, deneyimli girişimciler tarafından da verilebilmektedir.

Stanford en yeni kuramları gerçek dünyadaki uygulamalarla bütünleştirerek girişimcilik eğitimini sunar. İşletme Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi’nin –çoğu yerel firmalardan gelen- danışman öğretim üyeleri, üniversitenin son derece popüler olan aşağıdaki derslerini ortaklaşa verir:

• Google başkanı Eric Schmidt, Sierra Ventures’ın eş kurucusu ve girişim sermayedarı Peter Wendell, ile Benchmark Capital’in eş kurucusu ve Stanford mezunu Andy Rachleff, Entrepreneurship and Venture Capital (Girişimcilik ve Girişim Sermayesi) adlı dersi ortaklaşa vermektedir.
  
• Girişimci ve girişim sermayedarı Peter Thiel, kısa bir süre önce Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nde yeni girişimler üzerine bir ders vermiştir.
  
• Continental Cablevision’ın kurucusu (adı daha sonra Media One olarak değişmiştir) ve Boston Celtics’in eş-sahibi Irv Grousbeck de 1985’ten beri İşletme Fakültesi’nde girişimcilik dersleri vermektedir.
  
• Hewlett-Packard’ın eski üst düzey yöneticilerinden Debra Dunn da Mühendislik Fakültesi’ne bağlı Hasso Plattner Tasarım Enstitüsü’nde “Designing for Sustainable Abundance” (Sürdürülebilir Refah için Tasarım) dersi de dahil olmak üzere çeşitli dersler vermektedir.
  
• IDEO’nun ortağı Christopher Flink, Hasso Plattner Tasarım Enstitüsü’nde İşletme Enstitüsü öğretim üyesi Jennifer Aaker ile birlikte, -innovasyon eğitiminde disiplinlerarası bir deney olan- “Brands, Experience and Social Technology” (Markalar, Deneyim ve Sosyal Teknoloji) adlı dersi vermektedir.
  
• Seri girişimci ve Epiphany’nin kurucusu Steve Blank ile girişim sermayedarları Ann Miura-Ko ve John Fieber, Stanford Teknolojik Girişimler Programı’nda Technology Entrepreneurship and Lean Startups (Teknolojik Girişimcilik ve Yalın Girişimler) adlı bir ders vermektedir.
  

2011 Stanford Yenilikçilik (İnnovasyon) Anketi’ne göre, “teknik yenilikçiler” –yeni ürünler, üretim süreçleri veya iş modelleri geliştiren kişiler – ile girişimcilerin, girişimcilik derslerine ve programlarına katılmış olma ihtimalleri, diğer mezunlara kıyasla daha yüksektir. Teknik yenilikçilerin ve kurucuların yaklaşık yüzde 25’i Stanford’da bir girişimcilik dersi aldığını belirtmiştir. Bu orana “hızlı kurucuların” –mezun olduktan sonra üç yıl içinde girişim sermayesi alan kişilerin –yüzde 60’ı da dahildir.

Öğrenciler için düzenlenen yarışmalar ve programlar da geleceğin girişimcilerini kendine çekmektedir. Anket, teknik yenilikçilerin yüzde 35’inin, kurucuların yüzde 40’ının ve hızlı kurucuların yüzde 50’den fazlasının E-Challenge, STVP, Girişimcilik Çalışmaları Merkezi, d.school veya diğer girişimcilik programlarına katıldığını göstermektedir. Yukarıda bahsi geçen bu üç ayrı “yenilikçi” grubun, özellikle fon, iş ortağı, çalışan veya mentor (danışman) arayışıyla Stanford mezunlarından oluşan ağı kullanma ihtimallerinin de çok daha yüksek olduğu görülmüştür.

Stanford’da mentorluk, danışmanla öğrenci arasındaki ilişki gibi resmi ilişkiler ile sağlandığı gibi, profesyonel ve sosyal bağlantılar ile de sağlanabilmektedir. Üniversite, ziyaretçi girişimcilerden, danışman öğretim üyelerinden, konuk konuşmacı ve araştırmacılardan geniş ölçüde yararlanmaktadır. Bu kişiler, üniversitede yalnızca belli ödevler vermekle kalmazlar, savaş öyküleri anlatabilir; hatta gerçek zamanlı strateji seansları bile düzenleyebilirler.

Öğretim üyelerinin çoğu, yerel şirketlerin yönetim kurullarında yer alarak, mentorluk faaliyetlerini daha geniş kitlelere ulaştırırlar. Örneğin Stanford’da öğretim üyesi olarak görev yapan Terry Winograd, Jeff Ullman ve Rajeev Motwani, ileride Google’ı kuracak olan Larry Page ve Sergey Brin adlı iki lisansüstü öğrencisine gayr-i resmi olarak danışmanlık yaparken, şirketin kurulmasıyla birlikte ilk yıllar teknik danışma kurulunda resmi görevler üstlenmişlerdir.

Stanford Rektörü John Hennessy de Google ve Cisco Systems’da yönetim kurulu üyesi olarak görev yapmaktadır. Mühendislik Fakültesi dekanı James Plummer, Intel, International Rectifier ve Cadence Design Systems’ın yönetim kurullarında hizmet vermektedir. İşletme Enstitüsü Dekanı Garth Saloner ise, Quick Response Services, Brilliant Digital Entertainment, NextStage Entertainment ve Tradeweave Inc adlı şirketlerin yönetim kurullarında yer almaktadır.

Öğretim üyeleri, şirketlere yeni teknolojiler konusunda uzmanlık kazandırırken, bu hizmetlerinin karşılığında sektörde karşılaşılan zorlukları birebir görme fırsatı bulmakta, ve uzun vadeli araştırmaların yönünü belirleyen tüketici fırsatları hakkında fikir sahibi olmaktadır.

Mentorluk ve ağ kurmaya yönelik olarak sunulan diğer programlar ise şöyledir:

• Stanford Teknolojik Girişimler Programı tarafından sunulan Mayfield Araştırma Ödülleri Programı (Mayfield Fellows Program), yetenekli lisans öğrencileri veya lisans programını yüksek lisans programları ile birleştirip, 5 senede hem lisans hem yüksek lisans derecesine sahip olmayı hedefleyen öğrenciler için (BA ve MA/MS) danışmanlık ve ağ kurma (networking) faaliyetleri gerçekleştirmektedir.
  
• Hasso Plattner Tasarım Enstitüsü, sektör ortakları ile birlikte geliştirilen projelerin ele alındığı çeşitli dersler sunmaktadır. Dersler sırasında, tasarımcılardan, mühendislerden, sosyal bilimcilerden ve işletme öğrencilerinden oluşan takımlar, genellikle gerçek dünyadaki sorunları belirleyip bunlar için çözüm bulmaya ya da bu ihtiyaçları giderecek yeni cihazlar ve yenilikler geliştirilmeye çalışır.
  
• Stanford Gelişmekte Olan Ülkelerde Yenilikçilik (İnnovasyon) Enstitüsü (SEED), girişimcilerin, yöneticilerin ve liderlerin, gelişmekte olan ekonomilerdeki yoksulluğu azaltmasına yardımcı olacak araştırma projelerinin ve yeniliklerin teşvik edilmesini, geliştirilmesini ve daha geniş kitlelere yayılmasını hedeflemektedir.
  
• Stanford Girişim Stüdyosu, İşletme Enstitüsü bünyesinde yer alır ve öğrencilerin yeni kurulan girişimleri inceleyip kendi girişimcilik becerilerini değerlendirebildiği bir çalışma ortamı sunar.
  

Mentorluk ve kariyer geliştirme programları, mezunların kampüsten fazla uzaklaşmamalarına yardımcı olur. Stanford Girişimcilik Ağı (SEN), Stanford Girişimci Öğrenciler İşletme Birliği (BASES) gibi kampüste yer alan sayısız girişimcilik derneği, mezunların her zaman kampüse yakın olmasını sağlar.

Üniversitenin, şirket kurmuş olan mezunlarıyla sürdürdüğü yakın ilişki, mevcut öğrencilerine araştırma ve iş fırsatları gibi çeşitli olanaklar sunar. Örneğin 2011 yılında, Stanford öğrencilerine yaz stajı imkanı tanıyan yerel işletmeler arasında 35 stajyer kabul eden Facebook ve 25 stajyer kabul eden LinkedIn ve Palantir Technologies gibi önemli şirketler de yer alıyordu.

KÂR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR VE SOSYAL YENİLİKÇİLİK

Stanford mezunları, yalnızca şirket kurmakla kalmadı, aynı zamanda 30.000 kadar kâr amacı gütmeyen kuruluşu hayata geçirdi. Bunlar arasında Stanford sosyoloji mezunu Eunice Kennedy Shriver tarafından kurulmuş olan Özel Olimpiyatlar, Stanford İşletme Yüksek Lisans Programı mezunu Jessica Jackley ile sembolik sistemler (BS) ve felsefe (MS) mezunu Matt Flannery tarafından kurulmuş bir mikrofinansman kuruluşu olan Kiva gibi dünyaca tanınmış kuruluşlar da yer almaktadır.

Stanford İşletme Yüksek Lisans Programı mezunu Jacqueline Novogratz tarafından yoksulluğu azaltmak amacıyla kurulan küresel girişim sermayesi fonu Acumen Fund ile Stanford Mühendislik Fakültesi mezunlarından Carol B. Muller tarafından –kadınlar ve azınlıklar başta olmak üzere- üniversitelerdeki mühendislik ve fen bilimleri öğrencilerini İnternet üzerinden kendilerine uygun mentorlar ile eşleştirip onların mentorlarıyla olan ilişkilerini yöneterek kariyer hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak amacıyla kurulan MentorNet gibi tanınmış başka kâr amacı gütmeyen kuruluşlar da mevcuttur.

Çoğu taban örgütlenmesi şeklinde hayata geçirilmiş, kâr amacı gütmeyen küçük ölçekli bu kuruluşlar, eğitim, küresel sağlık, sanat, ekonomik kalkınma, insan hakları ve daha pek çok alanda kolektif bir şekilde çeşitli etkiler yaratmışlardır.

Bunun yanı sıra, sayıları giderek artan bir grup mezun ise, sosyal yenilikçilik –iyilik yaparak kâr elde etme fikri- üzerine yoğunlaşmıştır. Bu kuruluşlardan en bilinen ikisi, astronot Sally Ride tarafından kurulan bilimsel eğitim şirketi Sally Ride Science ile Design for Extreme Affordability (Ultra Ekonomik Tasarımlar) adlı derse katılmış dört öğrenci tarafından gelişmekte olan ülkelerde ekonomik bebek ısıtma sistemleri sunmak amacıyla kurulmuş Embrace’dir.

MEZUN KURUCULAR VE LİDERLER

Aşağıda günümüzün önemli şirketlerinin kurucuları olan Stanford mezunlarından bazılarının adları yer almaktadır. (Sıralama şirketlerin kuruluş yıllarına göre yapılmıştır):

• David Packard ve Bill Hewlett, Hewlett-Packard’ın kurucuları, Palo Alto, CA (1939)
  
• Russell H. ve Sigurd F. Varian, William Webster Hansen, ve Edward Ginzton, Varian Associates (1948) [Varian 1999’da üç ayrı şirkete bölünmüştür. Varian Inc. halen California’nın Palo Alto şehrinde bulunmaktadır.]
  
• Joe Coulombe, Trader Joe’s kurucusu ve eski CEO’su, Monrovia, CA (1958’te ProntoMarkets olarak kuruldu)
  
• Ray Dolby, Dolby Labs kurucusu ve başkanı, San Francisco (1965)
  
• Doris Fisher, Gap Inc. şirketinin eş kurucusu, San Francisco, CA (1969)
  
• Charles Schwab, Charles Schwab Corp şirketinin kurucusu ve başkanı, San Francisco, CA (1971 yılında First Commander Corp. olarak kurulmuştur)
  
• Phil Knight, Nike’ın kurucusu ve başkanı, Beaverton, OR (1972)
  
• Andreas Bechtolsheim, Scott McNealy ve Vinod Khosla, SunMicrosystems’in kurucuları (Bill Joy ile birlikte), Santa Clara, CA (1982’de kuruldu; 2010 yılında Oracle tarafından alındı)
  
• Judy Estrin, seri girişimci (JLABS Inc, Precept Software, Bridge Communications (1981)
  
• Jim Clark, Silicon Graphics, Mountain View, CA (1981’de devralındı )
  
• Trip Hawkins, Electronic Arts’ın kurucusu ve CEO’su, Redwood City, CA (1982)
  
• T.J. Rodgers, Cypress Semiconductor, San Jose, CA (1982)
  
• Heidi Roizen, T/Maker Company’nin eş-kurucusu ve CEO’su (1983)
  
• Leonard Bosack ve Sandy Lerner, Cisco Systems’ın eş-kurucuları, San Jose, CA (1984)
  
• Morris Chang, TSMC kurucusu ve başkanı, Hsinchu, Tayvan (1987)
  
• Peter Thiel ve Ken Howery, PayPal’ın kurucuları (diğerleri ile birlikte), San Jose, CA (1988’de kuruldu; 2002’de eBay tarafından alındı)
  
• David Kelley, IDEO’nun kurucusu, Palo Alto, CA (1991)
  
• Jen-Hsun Huang, Nvidia’nın kurucusu ve CEO’su, Santa Clara, CA (1993)
  
• Jerry Yang ve David Filo, Yahoo!’nun kurucuları, Sunnyvale, CA (1994)
  
• Reed Hastings, Netflix’in kurucusu ve CEO’su, Los Gatos, CA (1997)
  
• Larry Page ve Sergey Brin, Google’ın kurucuları, Mountain View, CA (1998)
  
• Tim Westergren, Jon Kraft, Pandora Radyo’nun eş-kurucuları ( Will Glaser ile birlikte), Oakland, CA (2000)
  
• Reid Hoffman, Konstantine Geuricke, Allen Blue, Eric Ly ve Jean-Luc Vaillant, LinkedIn, Mountain View, CA (2002)
  
• JB Straubel, Tesla Motors’un eş-kurucusu, Palo Alto, CA (2003)
  
• Jeff Skoll, Participant Media, Los Angeles, CA (2004)
  
• Kevin Systrom ve Mike Kriegrer, Instagram, San Francisco, CA (2010, 2012 yılında Facebook tarafından devralındı)

 

Yazının orijinalini buradan okuyabilirsiniz.